Ruhun Şad Olsun Satı Kadın

Bugün Satı Kadın'ın ölüm yıl dönümü... (d. 1890 - ö. 21 Mart 1956) Peki kimdir bu Satı Kadın?

Şu anısından bahsetmeden Satı Kadın anlatılmaz.

Sakarya Savaşından sonra Büyük Taarruz'dan önceydi.Atatürk, Kızılcahamam'a giderken Kazan köyü yakınlarında durmuş ve otomobilinden inmişti. Atatürk bir ağaç altında biraz dinlenmek istemişti. Köyün muhtarını sordu kendisini karşılamaya gelen köylülere. Esmer, orta boylu bir kadın, elinde ayran güğümüyle ''Muhtar benim paşam'' dedi. Muhtar olan kocası askere gitmiş. O da kocasının muhtarlığını sürdürüyormuş. ''Paşam köyümüze hoş geldin, safa geldin, şeref verdin, diyerek, güğümlerden bir tasa ayran doldurup içti. Sonra da başka bir tasa ayran doldurup, ''Paşam ayranımız temizdir. Rahatça içebilirsiniz,'' diyerek Atatürk'e ve etrafındakilere ayrandan eliyle ikram etti. Eski Türk adetlerine göre ev sahibi, çok sevdiği, saydığı bir kişiye yenilecek veya içilecek bir şey ikram edecekse, önce ondan kendi yer veya içer; sonra misafirine ikram edermiş. Bunun manası bu yemekte sana zarar verecek herhangi bir şey yok. Eğer varsa önce bana zarar versin. Öldürecekse önce ben öleyim. Sen yeme ve ölme manasını taşırmış.

Kadın, kocasının Sakarya Savaşı'nda boğazından yaralandığını anlattı.

Atatürk sordu:

-Ne zaman doğdun?

-1919'da siz Samsun'a çıktığınız zaman doğdum Paşam.

Atatürk bir an düşündü, kadının bu ifadesine göre 2-3 yaşlarında olması lazımdı.

-Nasıl olur? diye sordu.

-Evet Paşam, ondan evvel yaşamıyordum ki!

5 ya da 6 çocuklu bu Anadolu kadını 1890 doğumluydu. Türkiye'deki ilk kadın muhtardı. Bu bilmiş ve erkek gibi olan kadın, Satı Kadın'dı.

Atatürk, aradan 12 yıl geçse de bu kadını unutmadı. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilince, onu buldurup milletvekili yaptı.

Soyadı Kanunundan sonra Çırpan soyadını alan Satı Kadın'ın ismi de Atatürk'ün ricasıyla Hatı olarak değiştirildi.

Atatürk birçok batı ülkesinden önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren, üstelik bunu bir İslam ülkesinde gerçekleştiren eşsiz bir devrimciydi.

Bugün kadınların mecliste temsil oranında Atatürk döneminden ileride değiliz. Hala kadınlara kota tartışılıyor. Satı Kadınlara bu dönemde de çok ihtiyacımız var. Ruhun şad olsun Satı Kadın.

Arda Girgin

Ayrıntılı bilgi için başvurulacak kaynak: Prof. Dr. Yurdakul Yurdakul- Atatürk'ten Hiç Yayınlanmamış Anılar (s: 91-93)